SUBSTRATUM

Το άρρυθμο τραγούδι του ανθρώπου
που δεν ήξερε να γράφει

Του άρεσε να λέει πως "Ο Οδυσσέας δεν επιστρέφει για να μείνει αλλά για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Πώς θα μπορούσαν οι ΄Ελληνες, που γνωρίζουν πως δεν ξαναβουτάς δύο φορές στον ίδιο ποταμό, να πιστέψουν στο νόστο;". Τον έλεγαν Μπέρνχαρντ Σλινκ και ήταν δικηγόρος. Συνήθιζε να ψελλίζει τις ώρες της αναμονής στις αίθουσες δικαστηρίων κάτι σάμπως στιχάκια, λες ξόρκια. ΄Οταν συναντηθήκαμε στο Cafe "Der Vorleser", στο Bielefeld [Μπίλεφελντ], απέδωσε αυτή του τη συμπεριφορά σε ένα συνήθειο που είχε από παιδί. Να ακούει το ρυθμό άσχετων λέξεων για να παίρνει δύναμη. Δύναμη, σκέφτηκα, μπροστά στο γραπτό νόμο. Αποφάσισα να καταγράψω αυτό το ψέλλισμα.΄Ο,τι μπορούσε να πιάσει το αυτί μου. Tις λέξεις ή τις φράσεις - κάτι σαν λέξεις και φράσεις - που δεν άκουγα καλά , αυτά τα κενά, σημείωνα με αποσιωπητικά.

Σκηνές από τη ζωή του Μπερνχαρντ Σλινκ (The Reader)

λένε

για τη γραφή

σωτηρίες παράξενες

σα φυλακή
...

τι χρωστάς;

τι σου χρωστάνε;

...

τοπία έρχονται και ...

πάνε
...

λάσπη είναι μετά

πόσοι; και πώς;

κατάλογοι

δόντια χρυσά και

σκελετούς γυαλιά

ταξίδια από καπέλα και παλτά

τα πτώματα άλλα τόσα

μα θολά

... στοιβάζουνε

με την ομίχλη τα συντάσσουνε -

μένουν τα γραπτά –

και όλα τα λόγια που σε αγάπησα

ως έπεα πτερόεντα καταδικάζουνε

τους στίχους σου ...

μες στα συρτάρια

τα δάχτυλα λεβάντα

σε καταχωνιάζουνε

...

Έμιλυ, της δύσπνοιας σου

η σοφίτα

αντηχεί

xώμα ...

...στη γη

δάση πολτός

με χημικά

όλες οι λέξεις – πόντο, πόντο - ...

ξηλώνονταν

σε άσπρο φόντο

...

...και είδα

αρκετούς

στο ίδιο που σπαράζανε

νύχτες και μέρες

"τέλος" - ναι, τους άκουγα -

"τέλος " και "νύχτα"

το "τίποτα" λες και το βλέπανε -

το άκουγα σου λέω –

"τίποτα" διαβάζανε

...

πώς γίνεται;...

...και ρέει το μελάνι

όταν προγράφουνε

...

δεν έμαθα να γράφω

...η άγνοια του νόμου απαγορεύεται

για αυτό και

αναγνώστη με ονομάζουνε

η ισονομία -

βλέπεις; -

επιτρέπεται

...

πώς γίνεται; ...

...

όταν αυτοί για μένα δεν υπάρχουνε;

...

Βαγγέλης Ιντζίδης
Αθήνα, 5/2/2009

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Αποσπάσματα της ταινίας "Σφραγισμένα χείλη" (στα αγγλικά η ταινία κυκλοφόρησε με τον τίτλο "Τhe Reader"/"O Aναγνώστης". Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο βιβλίο του Μπέρνχαρντ Σλινκ [Bernhard Schlink], Διαβάζοντας στη Χάννα (τίτλος πρωτοτυπου "Der Vorleser").

Οι φράσεις που έχουν ηλεκτρονικά τυπωθεί με εντονότερο άσπρο είναι από το βιβλίο του Μπέρχαρντ Σλινκ, Διαβάζοντας στη Χάννα, μτφρ. Ι.Κοπερτί, εκδ. ΚΡΙΤΙΚΗ.